Virtual Reality & Ψυχοθεραπεία
Η εικονική πραγματικότητα και η εφαρμογή της στο χώρο της συμβουλευτικής
Το πρώτο γραφείο στην Ελλάδα παροχής υπηρεσιών συμβουλευτικής με χρήση της εικονικής πραγματικότητας V.R.
Η εφαρμογή της εικονικής πραγματικότητας στην καθημερινότητα λαμβάνει χώρα στο εξωτερικό εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια. Χρησιμοποιείται δε, εκτός από τον χώρο της ψυχαγωγίας, στον τομέα της εκπαίδευσης, της υγείας αλλά και στον τομέα της ψυχικής υγείας. Αναφορικά με τον τομέα της ψυχικής υγείας, αποτελεί σημαντικό εργαλείο και χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό και ερευνητικό μέσο.
Με τον όρο εικονική πραγματικότητα εννοούμε το σύνολο από τρισδιάστατα περιβάλλοντα με τα οποία ένα άτομο αλληλοεπιδρά σε πραγματικό χρόνο. Αυτή η αλληλοεπίδραση δημιουργεί στο άτομο την αίσθηση του παρόντος, μια παρόμοια αίσθηση δηλαδή με αυτή που δημιουργείται όντας σε μια αντίστοιχη, πραγματική κατάσταση. Η αίσθηση αυτή μέσα στα πλαίσια της εικονικής πραγματικότητας προσφέρει στο άτομο την δυνατότητα για αλληλεπίδραση με το εν λόγω περιβάλλον σε ένα ασφαλές και «ελεγχόμενο» πλαίσιο και σε καταστάσεις όπου για παράδειγμα δεν θα ήταν εύκολη η μετακίνηση ή σε καταστάσεις όπου δεν θα ήταν δυνατή ή εφικτή η αναπαραγωγή μιας κατάστασης. Το άτομο σταδιακά ανακαλύπτει, μαθαίνει και εξελίσσεται.
Πώς λειτουργεί η εικονική πραγματικότητα;
Τα περιβάλλοντα της εικονικής πραγματικότητας μας επιτρέπουν να αναπαράγουμε παρόμοιες καταστάσεις με αυτές πάνω στις οποίες θέλουμε να δουλέψουμε και παρέχουν τη διαμόρφωση ερεθισμάτων με τέτοιο τρόπο που βοηθούν στην κατάλληλη και εξατομικευμένη προσέγγιση μιας κατάστασης.
Η εικονική πραγματικότητα χρησιμοποιείται ως μέσο της θεραπείας μέσω έκθεσης. Κατά τη διάρκεια της ατομικής συνεδρίας με τη συμβολή της εικονικής πραγματικότητας και με την εφαρμογή ψυχοθεραπευτικών τεχνικών μπορεί να επέλθει θεραπεία μέσω της έκθεσης του ατόμου σε ερεθίσματα τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία για το ίδιο καθώς και η μείωση των παθολογικών καταστάσεων που παρουσιάζει ένα άτομο. Το άτομο εμπλέκεται βαθιά στο περιβάλλον της εικονικής πραγματικότητας καθώς η επαφή με το περιβάλλον της εικονικής πραγματικότητας του προσφέρει ένα ασφαλές, ελεγχόμενο και εξατομικευμένο περιβάλλον στο οποίο το άτομο έρχεται σε επαφή με καταστάσεις που χρήζουν συμβουλευτικής ή θεραπείας. Η συχνότερη χρήση της VR είναι οι αγχώδεις διαταραχές, οι φοβίες, οι διαταραχές διάθεσης, οι εξαρτήσεις, οι τεχνικές χαλάρωσης, η διαταραχή μετατραυματικού στρες καθώς και πολλές άλλες περιπτώσεις.
Τα πλεονεκτήματα χρήσης της τεχνολογίας VR στην ατομική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία
- Βοηθά το άτομο να αναπτύξει την ικανότητά του να παρατηρεί τον εαυτό του, να εκπαιδεύεται, να μαθαίνει
- Παρέχει στο άτομο ένα ασφαλές και ηθικό πλαίσιο συμβουλευτικής
- Προσφέρει στο άτομο έναν ενεργό και συμμετοχικό ρόλο
- Προσαρμόζει τη θεραπευτική διαδικασία στις εκάστοτε ανάγκες
- Τηρεί αυστηρά πρωτόκολλα εφαρμογής και χρήσης
- Παρέχει ένα ελεγχόμενο περιβάλλον ερεθισμάτων και συνθηκών
Τα μειονεκτήματα χρήσης της τεχνολογίας VR στην ατομική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία
- Οι παρενέργειες προσομοιάζουν τα συμπτώματα που εμφανίζει ένα άτομο όταν βλέπει μια ταινία σε 3D διάσταση (ελαφρά ζαλάδα, πονοκέφαλος, κ.α.) ή όταν υποφέρει από ναυτία.
Παρόλα αυτά, δεν βιώνουν όλα τα άτομα στον ίδιο βαθμό, με την ίδια ένταση μια ζαλάδα. Το μέγεθος της ευαισθησίας ενός ατόμου στην εμφάνιση ζαλάδας ή ναυτίας διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Η τήρηση των πρωτοκόλλων βοηθά στην απουσία εμφάνισης των όποιων συμπτωμάτων ζαλάδας ή ναυτίας.